រឿង​សម្ងាត់ ៖ សារធាតុ​ទាំង ១១៦ ដែល​បណ្តាលឲ្យ​កើត “​ជំងឺមហារីក​”

អ្នក​ដែល​ចូលចិត្ត​ញ៉ាំ​សាច់ បាន​ភ្ញាក់ផ្អើល និង​រន្ធត់ចិត្ត ក្នុង​សប្តាហ៍​នេះ បន្ទាប់​ពី​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក ហៅ​កាត់​ថា (WHO) បាន​ព្រមាន​ថា ផលិតផល​សាច់សត្វ ជាដើម​ហេតុ​នៃ​ជំងឺមហារីក​។ ផលិតផល​សាច់សត្វ ដែល WHO បានលើកឡើង គឺ​សំដៅ​ទៅលើ សាច់​ដែល​ប្រៃ សាច់​អាំង​ខ្លោច សាច់​ជាប់​ផ្សែង​ច្រើន ហើយ​ក៏​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​សាច់ជ្រូក​បី​ជាន់ សាច់​ភ្លៅ សាច់ក្រក និង​ហ​ត​ដក​ផងដែរ​។​
ផលិតផល​សាច់​ខាងលើ ត្រូវបាន​គេ​ចាត់​ចំណាត់ថ្នាក់​ជា សារធាតុ​មិន​ឆេះ​ម្យ៉ាង (asbestos), អាសេនិច (arsenic) និង​ថ្នាំជក់ (tobacco) នៃ​ក្រុម​បង្ក​ជំងឺមហារីក ១ (Group 1 carcinogens)​។​
ការ​ទទួលទាន​ផលិតផល​សាច់ ត្រឹមតែ ៥០ ក្រាម (​ហ​ត​ដក​មួយ​) ជា​រៀងរាលថ្ងៃ នឹង​បង្កើន​ការ​ប្រឈម​ទៅនឹង ជំងឺមហារីក​ពោះវៀន ដល់​ទៅ ១៨ ភាគរយ​។​

គេ​ជឿជាក់ថា ដំណើរការ​នៃ​ការផលិត​សាច់​ទាំងនេះ ព្រម​ទាំង​ការ​ទុកដាក់​ផងដែរ ប្រាកដជា​មាន​បន្ថែម​សារធាតុ នី​ត្រាត (nitrates) និង​នីទ្រិច (nitrites) ដែល​អាច​បង្ក​ជំងឺមហារីក​។​
សាច់​ក្រហម អាច​នឹង​មាន​បញ្ហា​ដូចគ្នា ប៉ុន្តែ ទាប​បន្តិច​។ គឺ​វា​ត្រូវបាន​គេ​ចាត់ទុក ក្នុង​ក្រុម​បង្ក​ជំងឺមហារីក ២ (Group 2 carcinogens)​។​
ដូច្នេះ ការ​ញ៉ាំ​បន្លែ ឬ​អាហា​របួស ប្រហែល​ជា​ជម្រើស​ដ៏​ល្អ សម្រាប់​អ្នក និង​គ្រួសារ​។​
ខាងក្រោម​នេះ គឺជា​សារធាតុ​ទាំង ១១៦ ស្ថិតក្នុង​ក្រុម​បង្ក​ជំងឺមហារីក​ទី ១ ៖
1. ផ្សែង​ថ្នាំជក់ ឬ​បារី​
2. Sunlamps និង sunbeds
3. ផលិតផល​អា​លុយ​ម្ញូ​ម​
4. ទឹក​មាន​ជាតិ​អាសេនិច​
5. ផលិតផល​មាន​សារធាតុ Auramine
6. ផលិតផល​ជួសជុល និង​ធ្វើ​ស្បែកជើង​
7. បំពុង​ផ្សែង តាម​ចង្ក្រាន ឬ​ឡ​
8. ឧស្ម័ន​ធ្យូងថ្ម​
9. ចំហាយ​បិទ​ធ្យូង​ថ្ម​
10. កាក​ធ្យូងថ្ម ដែល​ផលិត​ប្រេង​
11. ផលិតផល​ធ្វើ​គ្រឿង​សង្ហារឹម​
12. សារធាតុ​នានា ពេល​ជីក​រ៉ែ​
13. ការទទួល​ផ្សែង​បារី​ក​ពី​គេ​
14. ផលិតផល​ធ្វើ​ដែក​
15. សារធាតុ Isopropanol
16. សារធាតុ​បំពាក់​ពណ៌​
17. ការ​មាន​អាជីព ដែល​ប៉ះ​ថ្នាំ​លាប​ពណ៌​
18. ការងារ​ក្រាល​ថ្ម និង​ប្រក់​ដំបូល​
19. ឧស្សាហកម្ម​ជ័រកៅស៊ូ​
20. អាស៊ី​ត inorganic និង sulphuric
21. សារធាតុ aflatoxins
22. ភេសជ្ជៈ​មាន​ជាតិ​អាល់កុល​
23. Areca nut
24. ស្លឹកម្លូ ជាមួយ​ថ្នាំជក់​
25. ស្លឹកម្លូ គ្មាន​ថ្នាំជក់​
26. ធ្យូង​មាន​ជ័រកៅស៊ូ​
27. រងើកភ្លើង​មាន​ជ័រកៅស៊ូ​
28. សារធាតុ​ចំហេះ​ក្នុង​ផ្ទះបាយ ដែល​ប្រើ​ធ្យូង​
29. ចំហេះ​ប្រេងសាំង​
30. សារធាតុ​រ៉ែ​
31. Phenacetin
32. សារធាតុ aristolochic acid
33. សារធាតុ​Polychlorinated biphenyls (PCBs)
34. ត្រីប្រឡាក់​អំបិល​ប្រពៃណី​ចិន​
35. Shale oils
36. ម្រែង​ភ្លើង​
37. ផលិតផល​ថ្នាំជក់​
38. ធូ​លីឈើ​
39. ផលិតផល​សាច់សត្វ​
40. Acetaldehyde
41. 4-Aminobiphenyl
42. អាស៊ី​ត Aristolochic
43. Asbestos
44. អាសេនិច (Arsenic)
45. Azathioprine
46. Benzene
47. Benzidine
48. Benzo[a]pyrene
49. Beryllium និង beryllium
50. Chlornapazine (N,N-Bis(2-chloroethyl)-2-naphthylamine)
51. Bis(chloromethyl)ether
52. Chloromethyl methyl ether
53. 1,3-Butadiene
54. 1,4-Butanediol dimethanesulfonate (Busulphan, Myleran)
55. Cadmium និង cadmium
56. Chlorambucil
57. Methyl-CCNU (1-(2-Chloroethyl)-3-(4-methylcyclohexyl)-1-nitrosourea; Semustine)
58. Chromium(VI)
59. Ciclosporin
60. វិធីសាស្ត្រ​ពន្យារកំណើត (oestrogen និង progestogen)
61. វិធីសាស្ត្រ​ពន្យារកំណើត (​ថ្នាំ​គ្រាប់​)
62. Cyclophosphamide
63. Diethylstilboestrol
64. ថ្នាំ​ពណ៌ metabolized និង benzidine
65. Epstein-Barr virus
66. Oestrogens, nonsteroidal
67. Oestrogens, steroidal
68. ការព្យាបាល​ដោយ Oestrogen
69. Ethanol ក្នុង​ភេសជ្ជៈ​
70. Erionite
71. Ethylene oxide
72. Etoposide តែឯង ឬ​លាយ​ជាមួយ cisplatin និង bleomycin
73. Formaldehyde
74. Gallium arsenide
75. Helicobacter pylori
76. Hepatitis B virus
77. Hepatitis C virus
79. Human immunodeficiency virus type 1 (infection with)
80. Human papillomavirus type 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59 and 66
81. Human T-cell lymphotropic virus type-I
82. Melphalan
83. Methoxsalen (8-Methoxypsoralen) plus ultraviolet A-radiation
84. 4,4'-methylene-bis(2-chloroaniline) (MOCA)
85. MOPP
86. Mustard gas (sulphur mustard)
87. 2-Naphthylamine
88. Neutron radiation
89. Nickel compounds
90. 4-(N-Nitrosomethylamino)-1-(3-pyridyl)-1-butanone (NNK)
91. N-Nitrosonornicotine (NNN)
92. Opisthorchis viverrini
93. ខ្យល់​ពុល​
94. ភាគល្អិត​នៅក្នុង​បរិយាកាស​
95. Phosphorus-32, as phosphate
96. Plutonium-239
97. Radioiodines
98. Radionuclides, α-particle-emitting
99. Radionuclides, β-particle-emitting
100. Radium-224 និង​ផលិតផល​ពុកផុយ​របស់​វា​
101. Radium-226 និង​ផលិតផល​ពុកផុយ​របស់​វា​
102. Radium-228 និង​ផលិតផល​ពុកផុយ​របស់​វា​
103. Radon-222 និង​ផលិតផល​ពុកផុយ​របស់​វា​
104. Schistosoma haematobium
105. Silica, crystalline
106. កាំរស្មី​ព្រះអាទិត្យ (​សូ​ឡា​)
107. Talc containing asbestiform fibres
108. Tamoxifen
109. 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-para-dioxin
110. Thiotepa (1,1',1'-phosphinothioylidynetrisaziridine)
111. Thorium-232
112. Treosulfan
113. Ortho-toluidine
114. Vinyl chloride
115. កាំរស្មី​យូ​វី​
116. កាំរស្មី អ៊ិច និង​ហ្កា​ម៉ា​៕